Vəziyyəti təsəvvür edin: siz vebsayt yaradırsınız. Bir veb ustasını işə götürün və ya özünüz edin, buna çox pul və şəxsi vaxt sərf edin. Siz məlumatı itirməmək üçün saytın bir nüsxəsini saxlamaq zərurəti haqqında düşünmədən, fikirlərinizi qəbul edirsiniz və onu məhəbbətlə məlumatla doldurursunuz.
Bir gün sizin üçün o qədər də gözəl deyil, saytınıza daxil olursunuz, amma işləmir. Problemin nə olduğunu öyrənməyə başlayırsınız və dəhşət, məlumat mərkəzi yandı və ya hostinq çıxdı. Və ya bəlkə bir virus daxil olub məlumatlarınızı məhv etdi. Veb saytdakı məlumat itkisi kompüterdəki məlumatın itirilməsi ilə müqayisə edilə bilər. Saytın surətini necə saxlayırsınız?
Əvvəlcə təriflə məşğul olaq. Veb saytın arxivləşdirilməsi prosesi bir səhifənin və ya saytın cari versiyasının sonradan onunla işləmək üçün arxivdə saxlanmasıdır. Bu məqsədlər üçün xüsusi proqram təminatı istifadə olunur. Dünyanın ən böyük şirkəti aşağıda müzakirə edəcəyimiz İnternet Arxividir.
Şəxsi arxiv üçün siz oflayn işləmək üçün xüsusi olaraq hazırlanmış oflayn brauzerlərdən istifadə edə bilərsiniz. Yaratmağa kömək edəcəklərfərdi veb səhifələrin və ya bütün saytların yerli nüsxələri. Bunlara, məsələn: daxildir
- 29 dünya dilini dəstəkləyən və kəsilmiş endirmələri davam etdirə, sayt güzgüsünü yeniləyə bilən çarpaz platforma HTTrack brauzeri.
- FTP, HTTP, HTTPS, RTSP, MMS, BitTorrent vasitəsilə yalnız faylları və ya səhifələri deyil, bütün saytları İnternetdən endirməyə imkan verən pulsuz Oflayn Explorer.
- Yükləmə Meneceri Pulsuz Endirmə Meneceri. O, bütün brauzerlərlə inteqrasiya edir, daxili FTP-yə malikdir, BitTorrent protokolunu dəstəkləyir, torrent faylları yarada, mübadilə buferindən keçidləri kəsə bilər.
- Teleport Pro Windows üçün qapalı mənbə. Proqram bütün saytları endirməyə imkan verir.
- İnternet Wget-dən faylları və saytları yükləmək üçün pulsuz konsol əsaslı qeyri-interaktiv proqram. Proqram HTTPS, HTTP, FTP protokollarını dəstəkləyir və HTTP proxy serveri vasitəsilə də işləyə bilər. Linux üçün uyğundur.
Hostinqdə ehtiyat nüsxə yaradılır
Siz hostinq provayderinizdə saytın ehtiyat nüsxəsini quraşdıra bilərsiniz. Bunu etmək üçün idarəetmə panelinə, ehtiyat nüsxələrin yaradılması bölməsinə keçməlisiniz. Hər hostinqin öz admin paneli var və sizin bu bölmənin harada yerləşdiyini dəqiq söyləmək çətindir. Başa düşə bilmirsinizsə, texniki dəstəyə yazın.
Pluginlərlə ehtiyat nüsxə yaradılır
Saytınız CMS platformasında yerləşdirilibsə, məsələn,WordPress, siz wp-db-backup plaginini (www.wordpress.org/plugins/wp-db-backup/) və ya oxşarını quraşdıraraq saytınızın surətini saxlaya bilərsiniz. Plaqini düzgün konfiqurasiya etməklə, istədiyiniz kimi hər gün və ya hər həftə saytın ehtiyat nüsxəsi alacaqsınız.
Saytın surətini kompüterinizdə necə saxlamaq olar
FTP müştəri istifadə edərək saytı kompüterinizdə saxlaya bilərsiniz. Əgər siz FileZilla proqramından istifadə edirsinizsə, o zaman kompüterinizdə "Yedəkləmə" qovluğu yaradın (qovluq adı istənilən ola bilər). FTP müştərisi vasitəsilə serverə qoşulun və saytın tam ehtiyat nüsxəsini "Yedəkləmə" qovluğuna çəkmək üçün sadəcə sürükləyib buraxın.
Bundan başqa, siz WinHTTrack WebSite Copier proqramını yükləmək üçün proqram olan Site2ZIP xidmətindən (saytı arxivləşdirin) istifadə edə bilərsiniz. Saytın saxlanmış nüsxəsinə necə baxmaq olar? Bunun üçün saytın saxlandığı qovluğu açın və index.html faylının üzərinə klikləyin.
İnternet Arxivi
San Farnsiskoda, 1996-cı ildə Brewster Cale qeyri-kommersiya İnternet Arxivini təsis etdi. O, bütün internet səhifələrinin, audio və video yazıların, qrafik faylların və proqramların surətlərini toplayır. Toplanmış materialın arxivləri burada çox uzun müddət saxlanılır və hər kəs üçün onun məlumat bazalarına pulsuz giriş imkanı var.
Əgər siz saytın saxlanmış nüsxəsini necə açacağınızla maraqlanırsınızsa, o zaman archive.org/web/ saytına daxil olun və müvafiq sahəyə saytın və ya səhifənin ünvanını daxil edin. 2012-ci ilin sonunda İnternet Arxivi 10 petabayt idi - bu, 10.000 terabaytdır! Və 2016-cı ilin ortalarına qədər o, 502 milyard nüsxə topladı.veb səhifələr.
Saytın axtarış motorları tərəfindən keşləşdirilməsi
Google saytının saxlanmış nüsxəsi axtarış motoru tərəfindən hazırlanmış sayt səhifələrinin keşindən başqa bir şey deyil. İstənilən istifadəçi istənilən vaxt səhifənin surətindən öz ehtiyacları üçün istifadə edə bilər. Onları axtarış motoru serverlərində saxlamaq çoxlu resurs tələb edir və bunun üçün çoxlu pul ayrılır, lakin biz hələ də axtarış motorlarına getdiyimiz üçün bu cür yardım özünü ödəyir. Doğrudur, bu üsul yalnız mövcud saytlar və ya bu yaxınlarda silinmiş saytlar üçün uyğundur. Bu, uzun müddət əvvəl baş veribsə, axtarış motoru məlumatları silir.
İxtisaslaşdırılmış axtarış motoru
Google və ya Yandex-də keşlənmiş səhifələri əl ilə axtara bildiyinizə əlavə olaraq, cachedview.com ixtisaslaşmış axtarış sistemindən istifadə edə bilərsiniz. Onun analoqu var: cachedpages.com.
Saytın surətini və ya onun fərdi səhifəsini saxlamaq istəyirsinizsə, bunu özünüz və pulsuz olaraq archive.is saytında edə bilərsiniz. Bundan əlavə, istifadəçi tərəfindən indiyə qədər saxlanmış versiyalar üçün qlobal axtarış da var.
Milli kitabxanalarda veb arxivin yaradılması
Bu gün milli kitabxanaların qarşısında bəşəriyyətin elmi, mədəni və tarixi irsinin tərkib hissəsi olan internet sənədlərinin arxivlərini yaratmaq vəzifəsi durur. Amma bu çox problemlidir.
Tədqiqatlar göstərdi ki, İnternetdə veb sənədlərin sayı eksponent olaraq artır və orta hesabla bir sənəd yaşayırbir aydan dörd aya qədər. Veb-sənəd arxivi üçün hesab vahidi kimi veb-saytdan istifadə etmək ən əlverişlidir. Fondun yaradılması prosesi saytın surətini və ya “aynasını” yaratmaqdır. Ondakı məlumatlar zamanla dəyişdiyinə görə, kitabxana müntəzəm olaraq eyni veb-saytın güzgülərini yaratmalıdır.
Beləliklə, İsveçdə 60.000 veb-sayt var ki, bu da ənənəvi çap nəşrlərinin sayından 20 dəfə çoxdur. İsveç kitabxanasındakı çap sənədlərinin surətləri ildə 1,7 km rəf tutur. Veb arxiv 25 km rəfləri dolduracaq! İndi onların arxivində ümumi çəkisi 4,5 giqabayt olan 138 milyon fayl var.
İnternet hər gün böyüyür. Bir çox şirkət və saytlar var ki, veb səhifələrinin surətlərini arxivlərində saxlamağa diqqət yetirirlər. Ancaq yalnız onlara güvənməyin. Vaxtında ehtiyat nüsxələri çıxarın və saytınızı heç vaxt itirməyəcəksiniz.
